དེ་རིང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱབ་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་དུ་ཉི་ཧོང་གི་རྒྱལ་ཡོངས་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་གྲགས་ཅན་ (NHK Media Group) གྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་གསར་འགོད་པ་གཞན་གཉིས་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་དང་གཞོན་ལྷན་དྲིལ་བསྒྲགས་འགན་འཛིན་བསྟན་འཛིན་ལྷ་མོ་ལགས་རྣམ་གཉིས་ལ་བཅར་འདྲི་དང་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཐད་གོ་བསྡུར་སྦྱང་བཤད་བྱུང་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རྒྱབ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་དང་གཞོན་ལྷན་གྱི་ལས་བྱེད་དྲྭ་རྒྱའི་དོ་དམ་པ་བསྟན་འཛིན་བློ་བཟང་རྣམ་གཉིས་ནས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་གཞན་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་ཨ་རིའི་གཞུང་འཚབ་མི་སྣ་སྐུ་ཞབས་ཝི་ལིམ་ཨོ་ཁོན་ནར་མཆོག་དང་སྐུ་ཞབས་རོ་བྷིན་རྣམ་གཉིས་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་གཞོན་ལྷན་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ངོ་སྤྲོད་གོ་བསྡུར་དང་། དེ་མིན་ཨ་རིའི་གཞུང་ནས་ད་བར་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་ཐད་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་པར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཡང་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད།
བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༥ པའི་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས།
བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༥༡ རབ་གནས་ཤིང་འབྲུག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༥ པ་ཡིན་ཞིང་། གཞུང་འབྲེལ་གྱི་མཛད་སྒོ་དེ་བཞིན་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཞོགས་པའི་ཕྱག་ཚོད་བཅུ་པར་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་ཕྱག་ཚོད་བཅུ་གཉིས་ཙམ་ལ་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་ལེགས་པར་གྲུབ། དེ་རྗེས་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་བཞི་སྟེ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བཅས་ནས་གོ་སྒྲིག་འགན་འཁུར་ཐོག་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་མི་མང་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱིས་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་ནས་གཞུང་ལམ་བརྒྱུད་རྡ་ཤོད་ཀ་ཅ་རི་བར་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་ནང་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་བཅས་མཁྱོན་མི་མང་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད། རྡ་ཤོད་ཀ་ཅཱ་རིར་འབྱོར་མཚམས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཙོ་སྐྱོང་ཐོག་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་ལགས་ནས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ་ནས་ལས་འགུལ་གོ་སྒྲིག་པ་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་བཞིའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༥ པའི་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་། དེ་བཞིན་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་ནས་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་བཞིའི་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་དབྱིན་ཡིག་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༥ པ་ལེགས་གྲུབ་ཀྱིས་མཇུག་བསྡོམས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད།
གཞན་ཡང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་དང་། རོ་ཧི་ནི་ས་གནས་གཞོན་ནུ། ལྡི་ལི་བསམ་ཡས་གླིང་ས་གནས་གཞོན་ནུ། ཅན་དྷི་གྷར་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་གཙོས་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ། ལྡི་ལི་ས་གནས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པ། རྒྱ་གར་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་བཅས་ནས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༥ པ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཏེ། ཇན་པཊ་ནས་ཇན་ཏར་མན་ཏར་བར་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་ལས་འགུལ་བ་ཡོངས་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་ཁམས་སྡེ་དགེ་གཙོས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་ཚུལ་དང་བོད་མིའི་མངོན་འདོད་མཚོན་པའི་འབོད་ཚིག་སོགས་བསྒྲགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་རྗེས་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ལྡི་ལི་ཇན་ཏར་མན་ཏར་རུ་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་སྒྲིག་འཛུགས་འགན་འཛིན་ཡེ་ཤེས་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ནས་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་དང་གལ་གནད། དེ་བཞིན་སྐབས་བབ་ཀྱི་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་གཏམ་བཤད་དང་། དེའི་རྗེས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་དང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཝི་ཇེ་ཀརན་ཏི་མཆོག་དང་ནེ་རུ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་དཔོན་ཨ་ནན། འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་པན་ཀཇ་གྷོ་ཡལ་དང་། དཔལ་ལྡན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ཟུར་པ་ཨཅྰཡ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་བཅས་ནས་གཏམ་བཤད་སོགས་སྤེལ་ཏེ་ལྡི་ལིའི་ཉིན་དང་པོའི་ལས་འགུལ་དེ་བཞིན་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་བ་བཞི་བཅུ་ཙམ་ནས་དེ་ཉིན་སྔ་དྲོ་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གྱི་གཞུང་ཚབ་མདུན་ཐང་དུ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱིས་མཐར་རྒྱ་གར་གྱི་ཉེན་རྟོགས་པས་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཉིན་ཕྱི་དྲོར་གློད་བཀྲོལ་བྱུང་མཚམས་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ལ་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་གཙོས་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་མཇལ་དར་སྒྲོན་འབུལ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་ནས་ལས་འགུལ་བ་དང་བླངས་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལས་འགུལ་འདིའི་རིགས་ཀྱི་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོར་བརྡ་ལན་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ལ་ཕན་ནུས་རྒྱ་ཆེ་ཡོང་ཀྱིན་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་གཏམ་བཤད་སྤེལ་གནང་ཏེ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཐེངས་ ༦༥ པ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགུལ་གྱི་ལས་རིམ་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོད།
དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་དངོས་སུ་འགོ་བཙུགས་ཏེ་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་པོ་ ༧༤ འཁོར་བའི་ཉིན་མོར་བཞུགས་སྒར་དུ་བརྟན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་རྒྱ་གར་སྡེ་ཚན་ཐུན་མོང་ནས་མེག་གྷན་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་ལམ་ནས་དགྲ་བོ་རྒྱ་མར་གྱི་བཙན་གནོན་ལ་འགོག་རྒོལ་བྱེད་མཁན་འཐབ་རྩོད་པ་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད།
སྐབས་དེར་རྒྱབ་ངོས་ཀྱི་འཕྲེད་དར་སྟེང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་འགུལ་ཉིན་མོ་ཞེས་ཡིག་ཆེན་བྲིས་ཏེ་དེའི་མདུན་ངོས་སུ་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་འཛུལ་དང་བཙན་གནོན་འོག་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ལྔའི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་པའི་ལག་ལྕགས་རྒྱབ་པའི་ལས་འགུལ་བ་ལྔ་སར་པུས་མོ་བཙུགས་ཡོད་པ་དང་། ལས་འགུལ་བ་དེ་དག་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གདོང་འབག་གྱོན་པའི་ལས་འགུལ་བ་ཞིག་ནས་ལྕགས་ཐག་གིས་བསྡམས་པ་མ་ཟད། གཡས་ཕྱོགས་སུ་ཁྲག་གི་འཚོས་པའི་ལོ་ངོ་བདུན་ཅུ་དོན་བཞིའི་འདྲ་གཟུགས་ཤིག་བཞག་ཏེ་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་འགོ་བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་མི་གསོད་ལག་དམར་གྱི་ལས་དོན་བརྩམས་པ་མཚོན་པར་བྱས་ཡོད། ལས་འགུལ་གྱི་ཐོག་མར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བཀྲིས་དོན་གྲུབ་ལགས་ནས་ལས་རིམ་ངོ་སྤྲོད་དང་། དེའི་རྗེས་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་ལགས་ནས་བོད་སྐད་ཐོག་གཏམ་བཤད་སྤེལ་ཏེ་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གི་གོ་སྐབས་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་སྤེལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ལས་ལྷག་པ་བཙན་བྱོལ་ནང་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་འགྱུར་མེད་པར་སོང་། ཆོལ་གསུམ་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ནས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐད་གོ་བསྡུར་བགྲོ་གླེང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་དྲིལ་བསྒྲགས་ཡོང་ཐབས་ཚང་མས་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་གནང་དགོས་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། དེའི་རྗེས་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ལས་འགུལ་བ་ཞིག་ནས་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་སོགས་གནང་ཏེ་ལས་འགུལ་གང་ལེགས་བྱུང་ཡོད། བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་གསུམ་ཐུན་མོང་གི་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་དོན་དུ།
དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་འདི་བཞིན་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་པོ་ ༧༤ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་འདི་ནི་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་གནོན་དང་དྲག་གནོན་འོག་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་བོད་དང་ལྷོ་སོག ཡུ་གུར། ཧོང་ཀོང། ཐའེ་ཝན་སོགས་ལ་མཚོན་ན་ཆེས་མྱ་ངན་བྱ་དགོས་པའི་ཉིན་ནག་ཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་འགུལ་ཉིན་མོ་ཞེས་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་མུས་དང་། དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གྱི་བྱས་ཉེས་མཐའ་དག་ཐེར་འདོན་ཡོང་ཐབས་ལ་དམིགས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་ལས་འགུལ་བ་ཐུན་མོང་ནས་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་དགྲ་རྒོལ་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཏེ་བོད་གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་ནང་རང་དབང་སླར་གསོ་ཡོང་ཆེད་ལས་འགུལ་སྤེལ་མུས་ཡིན།
རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་ཡུ་གུར་ནང་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། ཧོང་ཀོང་གི་ཚད་མཐོའི་རང་དབང་ལ་འགོག་རྐྱེན། ཐའེ་ཝན་ལ་ཡང་དྲག་རྒོལ་གྱིས་འཇིགས་སྐུལ་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། བོད་ཕྲུག་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་བརྟན་འཇགས་སློབ་གྲྭར་བཙན་འཇུག་དང། ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་བོད་མིའི་རིགས་རྫས་བཙན་གྱིས་བསྡུ་ལེན་གཙོས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་སོགས་ཀྱི་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་རང་དབང་ཚད་དམའ་ཤོས་ཀྱི་གནས་བབ་ཏུ་ལྷུངས་ཡོད།
རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ས་བཙན་འཕྲོག་བྱས་པ་ནས་བཟུང་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་རིང་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་ཐབས་བརྒྱ་བྱུས་སྟོང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་དང་ཡི་གེ ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་སོགས་རྩ་མེད་བཏང་དང་གཏོང་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད། དམིགས་བསལ་ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱིས་སྒེར་འཛིན་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་ཕྲུག་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་རང་གི་ཁྱིམ་ཚང་དང་ཁ་བྲལ་ཏུ་བཏང་ནས་བརྟན་འཇགས་སློབ་གྲྭར་བཙན་འཇུག་གིས་བོད་རིགས་རྒྱ་རིགས་སུ་སྒྱུར་སླད་སྐད་ཡིག་སློབ་གསོའི་ཐོག་ནས་དམར་ཤོག་གི་ལྟ་བ་བཙན་ཁྲིད་དང་། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་མིང་དང་བཅས་པར་སྒྱུར་བཅོས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་རིགས་བསུབ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་བཅས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་སྡུག་ཇེ་ཞན་དུ་འགྱུར་བཞིན་འདུག་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚན་པ་གཙོས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་ནས་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་ལ་དེ་དག་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་ཡོང་རྒྱུར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་གནང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་བཅས་འཁོད་ཡོད།
རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔོན་རིགས་ཁག་ནས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུའི་ཚོགས་འདུར་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་གླེང་སློང་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ།
བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཁང་གིས་གོ་སྒྲིག་དང་། ལྡི་ལི་རོ་ཧི་ནི་དང་བསམ་ཡས་གླིང་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་གཉིས་ནས་མཐུན་འགྱུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུའི་ཚོགས་ཐོག་ཏུ་བོད་དོན་གླེང་སློང་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་གང་མགྱོགས་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན། སྐབས་དེར་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་ནས་གསུང་བཤད་གནང་དོན་དུ། ད་ཐེངས་གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོས་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུའི་ཚོགས་འདུ་གོ་སྒྲིག་གིས་གཙོ་སྐྱོང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པར་འཚམས་འདྲི་དང་ཚོགས་འདུ་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། གཞོན་ལྷན་ནས་ཚོགས་འདུར་འགོག་རྐྱེན་དང་བར་ཆད་སོགས་བཟོ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་མེད་པའི་གསལ་བཤད་ཡང་གནང་ཡོད།
སྐབས་དེར་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་གི་མཐའ་འཁོར་དུ་ཉེན་རྟོག་པའི་ལྕགས་རིས་སྐོར་ཏེ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཕྱིའི་གཞུང་ལམ་ཐོག་འགྲོ་ལམ་བཀག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉེན་རྟོག་རུ་ཁག་ཕོན་ཆེ་ཆེད་གཏོང་གིས་ཉེན་སྲུང་བྱས་ཡོད། གཞོན་ལྷན་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ནས་དགོས་འདུན་གྱི་འབོད་ཚིག་བསྒྲགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་འཕྲེད་དར་དང་རྒྱལ་དར་སོགས་འགྲེམས་སྤེལ་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ནས་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་དང་ལྷན་གྲོས་མཐུན་འཇོག་སྐབས་ཡང་ན་འབྲེལ་ལམ་བཟོ་སྐབས་ཡིད་གཟབ་དང་། དོགས་ཟོན་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་དྲན་སྐུལ་དང་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུའི་ (G20) ཚོགས་འདུའི་ཚོགས་བཅར་བ་འགོ་ཁྲིད་གཞན་ཚོར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ནི་དུས་ནམ་ཡང་ཡིད་ཆེས་དང་བློ་གཏད་བཅོལ་འོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་བརྡ་ལེན་གསལ་པོ་སྤྲད་ཡོད། སྐབས་དེར་གསར་འགོད་པ་གང་མང་ཞིག་འཛོམས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་མ་ཟད། ལས་འགུལ་དང་ལས་འགུལ་གྱི་དགོས་འདུན་ཁག་གསར་ལམ་ཁག་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་གྱི་ནང་ཁྱབ་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
ད་ཐེངས་ལས་འགུལ་གྱི་དགོས་འདུན་ཁག་ནི།
༡༽ སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུའི་(G20)ཚོགས་འདུའི་སྐབས་རྒྱ་གར་སྲིད་བློན་མོ་དྷི་གཙོས་པའི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུའི་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ནས་བོད་དོན་གླེང་སློང་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ།
༢༽ དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་ནས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་མུས་ཡིན་པ་མཚམས་འཇོག་དང་བོད་མིའི་རིག་གཞུང་དང་ངོ་བོ་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་མཚམས་འཇོགས་དགོས་པའི་དགོས་འདུན།
༣༽ རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་གླེང་སློང་གིས་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ།
བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོའི་ཉིན་མོ་དང་སྟབས་བསྟུན་གྱིས་བོད་དོན་ཛ་དྲག་གླེང་སློང་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་ཞེས་པ་ཞིག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་འབྲས་ལྗོངས་མངའ་སྡེའི་རྒྱལ་ས་སྒང་ཏོག་ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་བྷེང་གྷལ་ (West Bengal) བརྒྱུད་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་ཏེཛ་པུར་བར་གཞིས་རྒྱ་ཆེ་བའི་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་ནང་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཁག་ནས་དང་བླངས་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་བ་ཁྱོན་ ༨༧ ཡོད་པའི་ཁྲོད་ནས་དགུང་ལོ་མཐོ་ཤོས་ ༧༠ དང་། དགུང་ལོ་ཆུང་ཤོས་ ༢༤ ཅན་བཅས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉིན་ལྟར་དྲག་ཆར་རླུང་འཚུབ་དང་། ཉི་མའི་ཚ་གདུག་འོག་ཞབས་ལ་ཆུ་སྦུར་གྱིས་ན་ཟུག་བཟོད་བྲལ་ཆེ་ཡང་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་སླད་ལྷག་བསམ་དང་སྙིང་སྟོབས། སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་མདུན་སྐྱོད་ཀྱིས་སྤྱི་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ཏེཛ་པུར་ཏུ་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་ལེགས་གྲུབ་ངང་མཇུག་སྒྲིལ་ཞུས།
ད་ལེན་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ལོའི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུ་ (G20) ཞེས་པའི་ཚོགས་འདུའི་སྐབས་རྒྱ་གར་སྲིད་བློན་མོ་དྷིར་བོད་དོན་གླེང་སློང་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་དང་། སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པར་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ལྷན་དུ་བོད་དོན་ཐད་གླེང་སློང་ངེས་པར་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་དམ་དྲག་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཛ་དྲག་ཐད་གོ་རྟོགས་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་རག་ཐབས། དམིགས་བསལ་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཉི་ཤུའི་ཚོགས་བཅར་བ་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་འདི་བཞིན་ཡིད་ཆེས་ཆོག་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་མིན་པའི་བརྡ་ལེན་གསལ་པོ་སྤྲད་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
དེ་སྔོན་ཨོ་སི་ཀྲོ་ལི་ཡ་ནས་ཡིན་པའི་ཉམས་ཞིབ་པ་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་སྐུ་ཞབས་གྷེ་བྷེ་རིལ་ལཱ་ཧྥེ་ཊི་ཡིས་གཏམ་བཤད་ཅིག་གི་སྐབས། རྒྱ་ནག་གིས་ལོ་ལྔ་ཅན་གྱི་འཆར་གཞི་གསུམ་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ནས་ ༢༠༣༠ བར་ལ་བོད་ཤར་ཕྱོགས་ཁུལ་གྱི་གཙང་པོ་མང་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་ཆུ་རགས་རྒྱག་འཆར་ཡོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་ལས་འཆར་དེ་དག་ས་གནས་གང་དུ་ལག་ལེན་བསྟར་རྩིས་ཡོད་པ་སྔོན་ཚུད་ནས་ཤེས་ན། ས་གནས་དེ་དག་གི་ཡུལ་མི་སོགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ག་རེ་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་དང་། ལས་འཆར་དེ་དག་ལ་འགོག་རྒོལ་བྱེད་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་སྐོར་དང་། ཁོང་གིས་ཉམས་ཞིབ་བྱས་པ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་གཙང་པོ་མང་པོ་ཞིག་དང་དེ་དག་གི་ཆུ་ལག་ཡོང་རྫོགས་སྟེང་ཆུ་རགས་རྒྱག་འཆར་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་དཀར་མཛེས་དང་རྔ་བ་ཁུལ་གྱི་གཙང་པོ་ཚང་མར་ཆུ་རགས་དང་། ཁུལ་དེར་འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་ཆུ་རགས་མཐོ་ཤོས་མི་ཊར་ ༣༡༨ ཅན་ཞིག་རྒྱག་འཆར་ཡོད་པ། དེ་སྔོན་དང་མི་འདྲ་བར་ཆུ་རགས་དེ་ཆུ་མཛོད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་བཟོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་ལ་གློག་གཏོང་ཐབས་དང་། འབྲི་ཆུ་དེ་རྨ་ཆུ་ཁུལ་ལ་ཤར་གཏོང་བྱས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་རྣམས་ཀྱི་རྡོ་སོལ་བཟོ་གྲྭར་གཏོང་འཆར་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྗོད་ཡོད་པ་དང་། དམིགས་བསལ་ཐོག་མ་བོད་ནས་འབབ་ཏེ་དེ་ནས་རིམ་བཞིན་རྒྱ་གར་དང་སྦང་ལ་དྷེ་ཤེ་རྒྱལ་ཁབ་བཅས་ཀྱི་ནང་བབས་ཀྱི་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཆུ་བོ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ལ་གལ་གནད་དང་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་ནས་རྒྱུག་ཆུ་ཁ བསྒྱུར་གྱི་ལས་གཞིའི་འོག་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་དེ་ཡང་ཁ་བསྒྱུར་འཆར་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་སོགས་རིམ་བཞིན་དོན་གྱི་ཡོད་པར་སོང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་གཞོན་ལྷན་གྱི་བོད་དོན་ཛ་དྲག་གླེང་སློང་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་གོ་སྒྲིག་པ་དང་། དྭང་བླངས་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ནས་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་སྟེཛ་པུར་གྱི་ཟམ་ཆེན་ཀོ་ལི་ཡ་བྷོ་མ་རའམ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ཟམ་ཆེན་ཞེས་པ་རིང་ཚད་སྤྱི་ལེ་ ༤ (4km) ཅན་ཞིག་ཡོད་པའི་ཐོག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་མཚོན་སླད་ (Free Tibet) དང་། (Save Brahmaputra) བཅས་ཀྱི་འབོད་ཚིག་བྲིས་པའི་འཕྲེད་དར་རིང་ཚད་མི་ཊར་ ft 130 དང་། ཞེང་ཚད་ ft20 ཅན་ཞིག་དཔྱང་སྟེ་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་། གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གཞུང་ལའང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཧ་ཅང་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་བརྡ་ལན་མཚོན་པའི་གཞིས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད།
གཞོན་ལྷན་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཨ་སམ་མངའ་སྡེའི་ཏེཛ་པུར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་བདེ་འབྱོར་བྱུང་བ་དང་། ཕྱི་ཉིན་ཞོགས་པ་ཕྱག་ཚོད་ ༧།༣༠ ཐོག་མུ་སུ་མི་རར་ཕྱོགས་ཐོན་གྱིས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུས་པའི་རང་རིགས་སྤུན་ཟླ་མང་པོ་ཞིག་རང་ཡུལ་དང་མ་བྲལ་ཐབས་མེད་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་ཏེ་ས་ཁུལ་དེར་བདེ་འབྱོར་བྱུང་ཡང་ཚ་གདུག་དང་ཞལ་ལག་སོགས་འཕྲོས་མིན་གྱི་རྐྱེན་པས་སྤུན་ཟླ་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་སྟབས་གཞོན་ལྷན་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ནས་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་དང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ཆེད་དུ་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་པོ་ ༦༠ ཙམ་རྗེས་ནས་སྔོ་སྨོན་མཆོད་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ཏེ་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་གི་བཙན་དབང་འོག་ཏུ་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་ཟེར་བར་མིང་རྟགས་བཀོད་ཏུ་བཅུག་པའི་ཉིན་མོར་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་གྱི་མཇུག་སྡོམ་མཛད་སྒོ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་སྐབས་དེར་ས་གནས་ས་ཐོག་གི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་དང་བསྟན་འཛིན་སྒང་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་དང་ས་གནས་བུད་མེད། དེ་བཞིན་ལས་འགུལ་བ་ཚོ་དང་བོད་རིགས་མང་དག་གཅིག་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་ད་ལེན་གྱི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་དྭངས་བླངས་བ་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་ཕྱག་འཁྱེར་ཕུལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་བཞུགས་པའི་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་ལེགས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཡང་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད། སྤྱིར་ད་ལེན་གྱི་ལས་འགུལ་སྐབས་གསར་འགྱུར་རྒྱུད་ལམ་ཁག་འདྲ་མིན་ཞིག་ནས་ཐུགས་སྣང་ཆེན་པོས་འབྲེལ་གཏུགས་ཀྱིས་གསར་འགྱུར་རྒྱུད་ལམ་ཁག་འདྲ་མིན་ཞིག་ནང་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་དགོས་འདུན་དང་དམིགས་ཡུལ། དེ་བཞིན་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཁག་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་ཁྱབ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། དབྱིན་སྐད་དང་ཧིན་སྐད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་ཁྲི་ཚོ་མང་པོ་འགྲེམས་སྤེལ་གྱིས་རྒྱ་གར་ནུབ་བྱང་ནས་བྱང་ཤར་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ཁུལ་གྱི་བོད་རིགས་གཙོ་བྱས་པའི་ཡུལ་མི་མང་ཚོགས་ལ་གོ་རྟོགས་གང་ལེགས་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
དེ་བཞིན་ད་ལེན་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡུན་རིང་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་དང་བུད་མེད། ས་གནས་ཁག་གི་སྤྱི་སྒེར། རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ཁག རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་བཅས་ནས་དམིགས་བསལ་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ལ་ལམ་བར་ནས་མཇལ་དར་སྒྲོན་འབུལ་དང་བཅས་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གང་ལེགས་གནང་བ་མ་ཟད། འཐུང་ཆུ་དང་ཤིང་ཏོག་སོགས་འདེགས་འབུལ་གྱིས་སྣེ་ལེན་དང་ཕེབས་སྐྱེལ་གང་ལེགས་གནང་སོང་བས་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ལ་སེམས་ཤུགས་སྔར་ལྷག་སྤར་ཐུབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཐད་སྤྱི་སྒེར་ཚང་མས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སེམས་ཁུར་ཡོད་མུས་ཡིན་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་ཀྱང་སྤྲད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། གཞན་ཡང་བོད་དོན་ཛ་དྲག་གླེང་སློང་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཉིན་རེའི་གནས་ཚུལ་ཁག་གཞོན་ལྷན་གྱི་ངོ་དེབ་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་རྒྱ་ཁག་ནང་བརྙན་པར་ཁག་དུས་ཐོག་ནས་འགྲེམས་འཇོག་བྱས་པར་བརྟེན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་དོ་སྣང་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་པ་མཚོན་སླད་གཞོན་ལྷན་གྱི་ལས་འགུལ་རྒྱུད་སྐུལ་དང་ཁྱབ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་ཡོད།
དམིགས་བསལ་ད་ལེན་གྱི་བྱང་ཤར་ཁུལ་དུ་བོད་དོན་ཛ་དྲག་གླེང་སློང་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་ལེགས་གྲུབ་སྤེལ་མཚམས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་དྲུང་ཆེ་གཉིས་ནས་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་དང་ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་ཚབ་བཅས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣར་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་གསལ་བཤད་དང་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་དགོས་འདུན་དང་དམིགས་ཡུལ་སོགས་ཁ་གསལ་འགྲེལ་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་རྣམས་ནས་ཀྱང་ལས་འགུལ་ལ་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་སྐུ་ཚབ་དབུ་ཁྲིད་ཚོར་ལས་དོན་སྙན་གསེང་དང་དགོས་འདུན་སོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་རག་ཐབས་གནང་རྒྱའི་ཞལ་བཞེས་བཟང་པོ་ཐོབ་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༤ པའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་དང་།
ལྡི་ལི་བསམ་ཡས་གླིང་ས་གནས་གཞོན་ལྷན་གྱི་ཚོགས་གཙོ་བཀྲ་ཤིས་ཉི་མ། ཀ་ལིང་པོང་ས་གཞོན་བསོད་ནམས་བློ་ལྡན་ལགས་དང་ལྡི་ལིར་གནས་བཞུགས་ཀུན་རྡོར་རིན་པོ་ཆེ་བཅས་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་ཁང་ NDTV དབུས་ལས་ཁུངས་སུ་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཨེན་ཌི་ཊི་ཝི་གཙོས་པའི་གསར་འགྱུར་བརྒྱུན་ལམ་ཁག་འདྲ་མིན་ཞིག་ནས་བོད་མིའི་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་སྐྱབས་གནས་དམ་པ་དང་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཆེན་མོ་སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་རྒྱ་གར་སློབ་ཕྲུག་ཞིག་ལ་བྱམས་སྐྱོང་གི་གཟིགས་པ་གནང་བའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་རང་གར་བཅད་གཏུབ་དང་བཟོ་སྒྲིག་གིས་བེད་སྤྱོད་ལོག་པར་བཏང་སྟེ་གང་སར་རྒྱུད་སྤེལ་བྱས་པར་བོད་མི་ཙམ་མ་ཟད་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་ལ་རྨ་ཁ་ཆེན་པོ་བཟོས་པར་ (NDTV) གསར་ཁང་ནས་དགོངས་སེལ་ཞུ་དགོས་སྐོར་གྱི་དགོས་འདུན་བཏོན་པར་གསར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་མཆོག་ནས་མགོན་པོ་མཆོག་ལ་དད་སྐུར་བླ་མེད་ཡོད་ཚུལ་དང་ད་ལེན་གྱི་གནས་ཚུལ་གྱི་རྐྱེན་པས་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་ལ་རྨ་ཁ་ཤུགས་ཆེན་བྱུང་བར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཡོད་ལུགས། དེ་བཞིན་གསར་ཁང་དེ་ཉིད་ནས་བོད་མི་གཙོས་པའི་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་རྗེས་འབྲང་པ་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་མཚོན་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་བརྙན་ཐུང་སོགས་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགྱུར་དང་གནད་དོན་སོགས་བཀོད་སྐབས་འགན་འཛིན་མོ་རང་ངོས་ནས་ཐུགས་འཁུར་གཙང་བཞེས་ཀྱིས་ཞིབ་དཔྱད་གནང་ཏེ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཁས་ལེན་ཞུས་གནས་ཡོད། དེ་ལྟར་གསར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ (Sonia Singh Ji) མཆོག་ནས་ཁས་ལེན་བྱུང་དོན་བཞིན་དེ་སྔོན་གྱི་བརྙན་པར་ཁག་གཅིག་ཕྱིར་འཐེན་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མི་གཙོས་པའི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་མཚོན་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་བརྙན་ཐུང་སོགས་ཨེན་ཌི་ཊི་ཝི་ནས་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས་གནང་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་སྟེ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་། སྤི་ཏི་ (Spiti) ཀི་ནོར་(Kinnaur) ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བཅས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཉེ་འགྲམ་རླང་འཁོར་འབབ་ཚུགས་ནས་རྡ་ཤོད་ཀ་ཅཱ་རི་བར་ཉེ་ཆར་རྒྱ་གར་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགྱུར་རྒྱུད་ལམ་ཆེ་གྲས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་ལམ་གྱི་ཡུ་ཊུབ་པར་ (Youtuber) སྒེར་པ་ཁག་ཅིག་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་གཞི་མེད་སྐྱོན་འཛུགས་ཚབས་ཆེན་བྱས་པར་ངོ་རྒོལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད།
སྐབས་དེར་བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་དང་དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་ཁག ཚོགས་པ་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། བཞུགས་སྒར་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་མི། བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཁག་དང་སྤྱི་ནོར་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དད་ལྡན་རྗེས་འབྲང་པ་སྟོང་ཚོ་ཁག་གཅིག་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་མེག་གྷན་ནས་རྡ་ཤོད་ཀ་ཆེ་རི་བར་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཞི་བའི་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལས་འགུལ་མཇུག་སྡོམ་གྱི་མཛད་སྒོའི་སྐབས་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཙོ་དང་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཨར་ཇིཊ་ནེ་རི་ཡ།
དེ་བཞིན་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལའི་གྲོང་སྡེ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་སྐུ་ཞབས་ཨོམ་ཀར་མཆོག་དང་ཧི་མ་ལ་ཡ་དང་ཀི་ནོར་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ་གཅིག་བཅས་ནས་གཏམ་བཤད་སྤེལ་ཏེ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་འཛམ་གླིང་གི་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་ཆེན་མོ་ཞིག་དང་། འགྲོ་བ་སྤྱིའི་བདེ་སྡུག་ཞུ་ཡུལ་གྱི་སྐྱེ་བུ་རླབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས། ཁོང་ཉིད་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགྱུར་རྒྱུད་ལམ་ཁག་སུ་འདྲ་ཞིག་ནས་གཞི་མེད་སྐྱོན་བརྗོད་རིགས་ཞུས་ཡོད་ཚེ་དགོངས་གསལ་ཞུ་དགོས་སྐོར་སོགས་ཀྱི་ཐད་གཏམ་བཤད་རིམ་བསྩལ་གྱིས་དུས་མཚམས་ཀྱི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་གོམ་བགྲོད་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ།
བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༥༠ རབ་གནས་ཆུ་ཡོས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཡིན་ཞིང་། ཉིན་མོ་འདི་ནི་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་སར་དྲག་པོས་བཙན་བཟུང་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ ༦༤ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་ནམ་ཡང་བརྗེད་ཐབས་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་གལ་ཆེའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས་ད་བར་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས། སྐད་དང་ཡི་གེ ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ཀྱི་ཆེད་རང་གི་གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་བློས་གཏོང་གནང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་འདས་གསོན་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་དང་ ཁོང་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་སྙིང་སྟོབས། བློས་གཏོང་། མངོན་འདོད་བཅས་ཡིད་ལ་དྲན་དགོས་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་དང་།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ཙམ་ནས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་སྒོ་ནས་རང་གི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་བོད་དུ་དྲན་པོའི་བཙན་འཛུལ་བྱེད་འགོ་བརྩམས་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་དྲག་པོའི་དམག་གིས་བཙན་བཟུང་བྱས་ཏེ་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཀྱི་སྐུ་ཕྱྭར་ལའང་ལྐོག་གཡོ་ངན་བྱུས་ཀྱིས་མཐོ་བརྩམས་པར་བརྟེན་བོད་མི་རྣམས་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ཆོལ་གསུམ་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་མ་གྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་༸རྒྱལ་བའི་སྐུ་ཕྱྭའི་སླད་ནོར་གླིང་ཕོ་བྲང་མཐའ་སྐོར་དུ་རང་སྲོག་འབེན་བཙུགས་ཀྱིས་རྒྱ་དམག་འགོག་སྲུང་དང་བཅས་“༸གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག བོད་རང་བཙན་ཡིན། རྒྱ་མི་བོད་ནས་ཕར་རྒྱུགས་ཤིག” ཅེས་པའི་འབོད་ཚིག་འོག་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གྱིས་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཐོག་མ་དེ་བྱུང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་རྣམས་ལ་དྲག་གནོན་གྱིས་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་དང་། ཇེ་སྡུག་ཇེ་ཞན་དུ་གྱུར་སྟབས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་སྐུ་འཁོར་དང་བཅས་བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་བར་མི་ལོ་ ༦༤ རིང་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེད་མྱངས་དགོས་བྱུང་ཡོད་སྟབས། བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་བཞི་སྟེ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དདང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བཅས་ནས་སྔར་རྒྱུན་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་མཛད་སྒོ་གྲུབ་མཚམས་སུ་མེག་གྷན་ནས་རྡ་ཤོད་ཀ་ཅེ་རི་བར་རྔན་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད། ད་ལན་གྱི་ལས་འགུལ་ནང་སེར་སྐྱབ་ཕོ་མོ་སྔར་ལྷག་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
དམིགས་བསལ་ལས་འགུལ་གྱི་དགོས་འདུན་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལོ་ན་ཆུང་བའི་བོད་ཕྲུག་ས་ཡ་གཅིག་ཙམ་རང་ཁྱིམ་ནས་ཁ་བྲལ་དུ་བཏང་ནས་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭ་ཟུར་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་དམར་ཤོག་གི་ལྟ་བ་དང་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་བཙན་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་པ། ལྷག་པར་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་དམ་དྲག་སྲིད་བྱུས་འོག་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱིས་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་དུའང་ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་གཙང་སེལ་ཞེས་པའི་དམ་དྲག་སྲིད་བྱུས་འོག་མི་མང་ལ་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེད་སྤྲད་པར་བརྟེན་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱང་རང་གི་གཞུང་འཛིན་པ་རྣམས་ལ་འུ་ཐུག་བཟོད་བྲལ་གྱིས་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་དང་། སྦྱར་ཡིག་འགྲེམས་སྤེལ་སོགས་རྒྱ་གཞུང་གི་གཡོ་སྒྱུ་ཁྲམ་གསུམ་གྱི་བྱེད་སྟངས་དེ་རིགས་ལ་མི་དགའ་བ་དང་ཡིད་ཆེས་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་གསལ་བསྟོན་བྱས་ཡོད། དམིགས་བསལ་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་དམ་དྲག་དང་ཚོད་འཛིན་བྱེད་བདེ་ཡོང་སླད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གྱིས་བོད་མིའི་རིག་རྫས་བསྡུ་རུབ་བཙན་གྱིས་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་དག་དང་། བོད་མིར་དམ་དྲག་སྲིད་བྱུས་དང་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེར་ཇེ་སྡུག་ཇེ་ཞན་དུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་དག་ངེས་པར་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཞེས་བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་བཞི་ནས་ངོ་རྒོལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད། རྡ་ཤོད་ཀ་ཅཱ་རིར་ལས་འགུལ་མཇུག་བསྡོམས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་སྐབས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་ནས་བོད་མི་ཡོངས་ནས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུའི་གལ་གནད་དང་དེ་བཞིན་དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གྱིས་ཐབས་རྒྱ་བྱུས་སྟོང་གི་སྲིད་བྱུས་འདྲ་མིན་ཞིག་ལག་བསྟར་བྱེད་མུས་ཀྱིས་བོད་མིའི་ཆོག་སྒྲིལ་གཏོར་ཐབས་བྱ་བཞིན་ཡོད་པར་བོད་མི་རྣམས་ནས་ཆིག་སྒྲིལ་གྱིས་འགོག་རྒོལ་བྱེད་དགོས་གལ་སོགས་ཀྱི་ཐད་གལ་གནད་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བཀའ་སློབ་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༣ ཉིན་བོད་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཁག་བཞི་སྟེ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་རྒྱ་གར་སྡེ་ཚན་བཅས་ཐུན་མོང་ནས་མེག་གྷན་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་གཏམ་བརྗོད་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་ ༡༢༠ ལྷག་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༣༠ ནས་བཟུང་ཟླ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༥ བར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པས་བདུན་ཕྲག་གཅིག་རིང་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་བྱས་ཡོད།
སྐབས་དེར་གཞོན་ལྷན་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་ལགས་ནས་གཙོ་སྐྱོང་དང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་རྒྱ་གར་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་བཅས་ནས་བོད་ཧིན་དབྱིན་གསུམ་གྱི་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་སྒྲོག་སྦྱང་གནང་སྟེ། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ནས་གཞིས་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་མུས་ཐོག་བཙན་དབང་གིས་བོད་མིའི་རིགས་རྫས་བསྡུ་རུབ་བྱེད་མུས་ཀྱིས་བོད་མི་ཚོར་གསང་བའི་ལྟ་སྲུང་གི་ལས་གཞི་རྒྱ་སྐྱེད་དང་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་ཚོའི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་དམ་དྲག་དང་ཞིབ་བཤེར་དོ་དམ་བཙན་གནོན་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་ (Thermo Fisher) ཚན་རྩལ་ཁེ་གཉེར་ཁང་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་མིའི་རིགས་རྫས་བསྡུ་ལེན་གྱི་ཡོ་ཆས་མཁོ་ཚོང་བྱེད་མུས་ཡིན་པས་དེ་ཡང་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཡང་ཞུས་ཏེ་ལས་འགུལ་ཚགས་ཚུད་བྱུང་ཡོད།
